|
|
“Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder”. [AvY 1]
Avukatlığın amacı; tüzel ilişkilerin düzenlenmesini, her türlü tüzel konunun ve anlaşmazlığın adalete ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve tüzel kuralların eksiksiz uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmî ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır. Avukat, bu amaçla tüzel bilgi ve deneyimlerini adalet hizmetine ve kişilerin yararlanmasına özgüler. [AvY 2/1]
Vekâletname, bir kimsenin avukat olarak yetkilendirilmesi için noterlikçe düzenlenmesi gereken belgedir. Vekâlet vermeye karar veren kimse, nüfus cüzdanıyla/kimlik kartıyla veya pasaportuyla bizzat bir notere giderek, işinin niteliğine uygun vekâletname düzenlettirebilir. Yurt dışında bulunanlar bu işlemi, konsolosluklarda yapabilirler.
Vekâletname çıkartılması sırasında, vekâlet verilen avukatın TCKN. ve yerlem bilgisi ile bağlı olduğu baronun notere bildirilmesi gerekir.
Vergi yükümlüsü gerçek ve tüzel kişilerin vergi numaralarını notere bildirmesi de ayrıca zorunludur.
Genel vekâletnamede, “ahzu kabz, sulh ve ibra, davadan ve temyizden feragat, feragati ve davayı kabul, birlikte ve ayrı ayrı vekâleti ifa, davayı ıslah, tevkil, teşrik, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvurma, arabuluculuk yoluna başvurma, arabulucu seçme, arabuluculuk sürecinde ve müzakerelerde tam yetki ile temsil, arabuluculuk sürecini sona erdirme, uzlaştırma görüşmelerine başlanması sırasındaki ilk teklifi kabul veya ret, uzlaştırma sürecinde tam yetki ile temsil” gibi yetkilerin bulunması/bulunmaması yönündeki istemler notere bildirilmelidir.
Boşanma davasında kullanılmak üzere çıkartılan vekâletname için iki tane fotoğraf gerekmektedir. Boşanma, nafaka, tanıma ve tenfiz davaları için çıkartılan vekâletname, bu konuda açıkça özel yetki ve fotoğraf içermeli; boşanma ve nafaka davalarında kullanılacak vekâletname iki örnek olmalıdır.
Ortaklıklar adına düzenlenen vekâletnamede imza sirkülerinin ve yetki belgesinin notere sunulması gerekir. Bir kimse, aynı vekâletname ile hem ortaklığı temsilen hem de kendisi için vekâlet verebilir.
Birden çok kimse de tek vekâletname ile aynı avukata vekâlet verebilir. Böylece, daha az vekâlet harcı gideri yapılmış olunur.
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların ortak gereksinimlerini karşılamak, meslekî etkinliklerini kolaylaştırmak, mesleğin genel çıkarlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve kamu ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni egemen kılmak üzere meslek sıkıdüzeni ve değerlerini korumak amacıyla, yasayla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından yasada gösterilen yöntemlerle yargı gözetimi altında ve gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir. [AnY 135/1]
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından biri de Türkiye genelinde her ilde kurulmuş bulunan barolardır. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 135/2 sıra sayılı hükmü uyarınca, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadî teşebbüslerinde aslî ve sürekli görevlerde çalışan avukatların baroya üye olmaları zorunlu değildir. Bunun dışında, bir serbest meslek olarak avukatlık yapan kimselerin, bürolarının bulunduğu il barosuna üye olmaları zorunludur.
Avukat, bürosunu açtığı yeri işlerinin merkezi olarak belirlemiş olmakla ve sürekli işlerini özde burada sürdürmekle birlikte, Türkiye çapında iş görmeye yetkilidir. Eş deyişle, avukatın çalışma alanı Türkiye geneli olup, avukat bağlı olduğu baronun bulunduğu il dışında da iş görebilir.
1136 sayılı Avukatlık Yasası’nın 34 sıra sayılı hükmü gereği, avukatlar, yüklendikleri görevleri bu görevin kutsallığına yakışır bir biçimde özen, doğruluk ve say içinde yerine getirmek ve avukatlık sanının gerektirdiği saygı ve güvene uygun biçimde davranmak ve Türkiye Barolar Birliği’nce belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlüdürler.
Adı geçen yasayla, Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları’na yapılan açık yollama doğrultusunda, söz konusu kuralların 34 sıra sayılı düzenlemesi uyarınca, “avukat, müvekkiline davanın sonucu ile ilgili hukukî görüşünü açıklayabilir. Fakat bunun bir teminat olmadığını özellikle belirtir”.
Özetle, avukatın davanın kazanılacağına ilişkin güvence vermesi olanaklı değildir.
Avukatlık ücreti, avukatın tüzel yardımının karşılığı olan tutar veya değerdir [AvY 164/1]. Avukat ile müvekkil, yüzde yirmi beşi aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değerinin veya paranın belli bir yüzdesinin avukatlık ücreti olarak ödenmesini kararlaştırabilirler [AvY 164/2].
Kural olarak, Türkiye Barolar Birliği’nin belirlediği Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi Tebliği’nde gösterilen tutarların altında vekâlet ücreti belirlenemez [AvY 164/4]. Ücretsiz dava alınması durumu, bağlı olunan baronun yönetim kuruluna bildirilir [AvY 164/4].
Avukatlık ücretinin kararlaştırılmamış olduğu veya taraflar arasında yazılı ücret sözleşmesinin bulunmadığı yahut ücret sözleşmesinin belirgin olmadığı veya tartışmalı olduğu veya ücret sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün geçersiz sayıldığı durumlarda; değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde, asgarî ücret tarifelerinin altında olmamak koşuluyla, ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre ilâmın kesinleştiği gün dava konusunun değerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir tutar avukatlık ücreti olarak belirlenir. Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde, avukatlık asgarî ücret tarifesi uygulanır. [AvY 164/4]
Kısacası, avukat, ayrıksı durumlar dışında, ücretsiz danışmanlık yapamaz ya da iş göremez. Avukat ile danışan veya müvekkil arasında yazılı bir ücret sözleşmesi bulunmasa bile, söz konusu iş için avukatlık asgarî ücret tarifesinde belirlenen tutarda anlaşma varsayılır.
Avukat ile müvekkil arasındaki sözleşmede tersi açıkça öngörülmemişse, belirlenen avukatlık ücreti yalnızca avukatın üzerine almış olduğu işin karşılığı olup, mukabil dava, bağlantı ve ilişki bulunsa bile başka dava ve icra kovuşturmaları veya her türlü tüzel yardım ayrı ücrete tabidir. [AvY 173/1]
Avukata tevdi edilen işin yapılması veya yapıldıktan sonra sonucunun alınması için gerekli bütün vergi, resim, harç ve giderler iş sahibinin sorumluluğu altında olup, avukat tarafından ilk istekte avukata veya gerektiği yere ödenir. Bu harcamaların avukat tarafından yapılabilmesi için, yeteri kadar avansın iş sahibi tarafından avukata verilmiş olması gerekir. [AvY 173/2]
Avukatın iş için yapacağı yolculuk masrafları ve bulunduğu yerden ayrılma tazminatı, anlaşma gereğince iş sahibi tarafından ayrıca ödenir. Bu giderler peşin olarak ödenmedikçe ve taraflar arasında tersi sözleşme yapılmamışsa, avukat yolculuğa zorlanamaz. [AvY 173/2]